Krajowy Program Renaturyzacji Wód Powierzchniowych

Pod pojęciem renaturyzacji należy rozumieć działania przyczyniające się do przywrócenia ciekom i zbiornikom wodnym, w mniejszym lub większym stopniu przekształconym przez człowieka, stanu zbliżonego do naturalnego. Głównym celem programu jest zaproponowanie obszarów priorytetowych, wraz z przypisanymi dla nich działaniami, które powinny zostać zrealizowane w pierwszej kolejności, biorąc pod uwagę uwarunkowania środowiskowe i ekonomiczne. Działanie te zostaną przeanalizowane w celu ewentualnego uwzględnienia podczas II aPGW na obszarach dorzeczy w 2021 roku.

Opracowanie przedmiotowego programu Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie powierzyły spółce Multiconsult Polska, której zespół ekspertów, mając na uwadze własne doświadczenie praktyczne i teoretyczne w zakresie renaturyzacji wód (rzek, jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych), zaproponował wielowymiarową analizę możliwości oraz metod przeprowadzenia renaturyzacji wód w Polsce. Wypracowane podejście zapewnia spójność z wymaganiami określonymi w Ramowej Dyrektywie Wodnej, dotyczącymi osiągnięcia przez kraje członkowskie Unii Europejskiej celu, jakim jest co najmniej dobry stan wód.

Opracowanie programu renaturyzacji bazować będzie na analizach możliwości i konieczności podjęcia działań naprawczych, mając na uwadze stopień przekształcenia wód oraz zdolność ekosystemów wodnych do samoistnej regeneracji.

Renaturyzacja wód powierzchniowych jest przykładem możliwości zwiększenia retencji naturalnej – realizowanej za pomocą środków mających na celu ochronę zasobów wodnych przez przywracanie lub utrzymanie naturalnych ekosystemów. Takie działania w znacznym stopniu przyczyniają się do zmniejszenia strat ponoszonych przez społeczeństwo, środowisko i gospodarkę kraju na skutek zmian klimatu, stanowiąc jedną z możliwości adaptacji do zmian klimatu.

Renaturyzacja wód powierzchniowych obejmuje: poprawę retencji korytowej, dolinowej, normalizację stosunków wodnych w zlewni, renaturalizację mokradeł i torfowisk, przywracanie ciągłości i różnorodności hydromorfologicznej cieków i jezior. Tego typu działania wpływają na poprawę odporności, czyli adaptację ekosystemów i ciągłość dostarczanych przez nie usług ekosystemowych. Renaturyzacja wód wpływa na zmniejszenie ryzyka powodziowego, łagodzi skutki suszy, redukuje niezbędne koszty prowadzenia prac utrzymaniowych i tworzy miejsca atrakcyjne społecznie.

W trakcie przygotowywania programu renaturyzacji wód powierzchniowych przewidziane są spotkania dyskusyjne z ekspertami pozwalające na wypracowanie jego ostatecznego kształtu. Zakończenie prac nad programem planowane jest w I kwartale 2020 r.