IIaPGW - relacja ze spotkania konsultacyjnego w Lublinie

Plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy to jedne z najważniejszych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej, których projekty są opracowywane co 6 lat przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Zawierają zestawy działań, które należy podjąć, aby osiągnąć lub utrzymać dobry stan wód i ekosystemów od nich zależnych, umożliwiając jednoczesne korzystanie z nich w sposób zrównoważony. Stanowią podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych i określają zasady gospodarowania nimi. Projekty IIaPGW zostały przygotowane dla dziewięciu obszarów dorzeczy: Wisły, Odry, Dniestru, Dunaju, Banówki, Łaby, Niemna, Pregoły i Świeżej.

- Region wodny Bugu powstał w ramach zmian obszarów dorzeczy dokonanych ustawą Prawo wodne z lipca 2017 roku z wydzielenia części regionu wodnego Środkowej Wisły. Zajmuje powierzchnię nieco ponad 29 tys km². i obejmuje swoim zasięgiem zlewnie Środkowego i Dolnego Bugu oraz zlewnię Wieprza na obszarze województw lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego i podlaskiego. Główne presje na obszarze regionu wodnego Bugu to rolnictwo i związane z nim zanieczyszczenia wywołane niewłaściwym stosowaniem nawozów i środków ochrony roślin, odprowadzaniem ścieków do wód i ziemi, przekształcenie hydromorfologiczne cieków oraz zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rozproszonych oraz górnictwo. Dla poprawy stanu wód zaplanowano przeprowadzenie ponad 1000 działań naprawczych na łączna kwotę przekraczającą 1,1 mld złotych  – powiedział Grzegorz Lipczuk, Zastępca Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Lublinie.

Kluczowe problemy występujące w tym regionie wodnym są spowodowane nawożeniem i depozycją atmosferyczną, czyli zanieczyszczeniami obszarowymi pochodzącymi z pól uprawnych oraz dostającymi się do wód powierzchniowych z powietrza poprzez opady deszczu i śniegu. Kolejne zidentyfikowane problemy dotyczą zrzutów ścieków przemysłowych, które powodują znaczne przekroczenia wartości stężeń granicznych substancji szczególnie szkodliwych w większości monitorowanych wód rzecznych. Region wodny Bugu to obszar chowu i hodowli ryb, dlatego odnotowuje się tutaj przekroczenia stężeń granicznych wskaźników fizykochemicznych, wskazujących na pochodzenie właśnie z tego źródła. Jednocześnie jest to teren o dużym udziale użytków rolnych, w tym gruntów ornych. Emisja z rolnictwa stanowi ważne źródło biogenów, których wartości graniczne zostały przekroczone w dużej części wód tego regionu. Obszar dorzecza Wisły stanowi miejsce występowania wszystkich gatunków ryb i minogów dwuśrodowiskowych notowanych w Polsce, dlatego podejmowanie działań mających na celu zapewnienie drożności rzek jest jednym z kluczowych zagadnień IIaPGW.

 

Jednolite części wód powierzchniowych oraz podziemnych to podstawowe jednostki planistyczne w gospodarowaniu wodami. Dla regionu wodnego Bugu analizom poddane zostały jednolite części wód powierzchniowych (jcwp) rzecznych, jeziornych, zbiornikowych i podziemnych. 88,5% jcwp w regionie stanowią wody rzeczne, 8% jeziorne oraz występuje jedna jednolita część zbiornikowa, 3% to wody podziemne są one najbardziej narażone na zanieczyszczenie są wody pierwszego, przypowierzchniowego poziomu wodonośnego. W regionie wodnym Bugu presje zazwyczaj związane są z działalnością rolniczą oraz rozwojem obszarów o zwartej zabudowie, zwłaszcza w miejscowościach, w których rozwój sieci wodociągowej nie był równoczesny z rozwojem kanalizacji. Obszarem o znaczącej koncentracji presji zarówno punktowych jak i obszarowych jest rejon aglomeracji lubelskiej. Jednolite części wód podziemnych regionu wodnego Bugu nie zostały wskazane jako zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych.

 
Działania na rzecz poprawy stanu wód i osiągnięcia celów środowiskowych na obszarze dorzecza Wisły, w regionie wodnym Bugu

 

Wykonane badania i analizy w ramach IIaPGW pozwoliły opracować zestawy działań naprawczych, mających na celu złagodzenie skutków wpływu działalności człowieka na środowisko wodne.  IIaPGW łącznie dla regionu wodnego Bugu wskazuje konieczność realizacji ponad 1000 działań naprawczych, na kwotę ok. 1 104 014 tys. zł, w tym zdecydowana większość kosztów dotyczy działań dotyczących wód rzecznych – aż 99%. Zestawy działań zaproponowano dla 237 jednolitych części wód, co stanowi 83% wszystkich części wód regionu wodnego, z czego 89% stanowią jcwp rzeczne, a 7,2% jcwp jeziorne. Dla wód rzecznych najwięcej działań naprawczych zaproponowano dla poprawy warunków obszarów chronionych,zapewnienia ciągłości biologicznej rzek i potoków, a także ograniczenia presji na elementy fizykochemiczne. W przypadku wód jeziornych główne działania ukierunkowano na ograniczanie presji na elementy fizykochemiczne i cechy chemiczne. Zgodnie z harmonogramem wszystkie zaplanowane zestawy działańa naprawczych powinny zostać zrealizowane do 2027 roku.

 

 

W półrocznych konsultacjach społecznych projektów IIaPGW, trwających od 14 kwietnia do 14 października 2021 roku, ogłoszonych przez Ministra Infrastruktury i realizowanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, może wziąć udział każda zainteresowana osoba, firma lub organizacja. Oznacza to, że każdy ma możliwość zabrania głosu, a tym samym może mieć wpływ na to, w jaki sposób osiągany będzie, a następnie utrzymywany dobry stan wód. Po zakończeniu półrocznych konsultacji społecznych oraz procedury legislacyjnej, plany gospodarowania wodami zostaną przyjęte w formie rozporządzenia ministra właściwego ds. gospodarki wodnej.

 

Informacje o tym, jak wziąć udział w konsultacjach społecznych projektów IIaPGW dla 9 obszarów dorzeczy w Polsce dostępne są na stronie: www.apgw.gov.pl/konsultacje.

Zapis spotkania konsultacyjnego IIaPGW oraz prezentacje prelegentów znajdują się na stronie: https://apgw.gov.pl/pl/Lublin-0206